Türkiye’de kitle fonlaması faaliyetleri hakkında en çok merak edilen soruları ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
- Kitle fonlaması nedir? (Crowdfunding nedir?)
Kitle fonlaması;
- Planlanan teknoloji ve/veya üretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kaynakihtiyacı olan bir projenin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla,
- Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen esaslar dâhilinde,
- Sermaye Piyasası Kanununun yatırımcı tazminine ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın,
- Kitle fonlamasına aracılık eden ve elektronik ortamda hizmet veren platformlar aracılığıyla
halktan para toplanması faaliyetidir. Uygun koşullarda finansmana erişimi kısıtlı olan başlangıç aşamasındaki girişimler, ihtiyaç duydukları sermayeye kitle fonlaması yoluyla kavuşabilmektedir. Yatırımcılar ise küçük tutarlı fonlarını birleştirerek gelişme potansiyeli taşıdığını öngördükleri projelere erken aşamada ortak olma ya da finansman sağlama imkanı elde etmektedir.
- Kitle fonlamasının türleri nelerdir?
Kitle fonlaması,
- Paya dayalı,
- Borçlanmaya dayalı,
- Ödül karşılığında,
- Bağış karşılığında
olmak üzere dört sınıfa ayrılır. Sermaye Piyasası mevzuatı bunlardan sadece paya ve borçlanmaya dayalı olanları düzenler. Ödül ve bağış karşılığında kitle fonlaması faaliyeti sermaye piyasası mevzuatı kapsamında değildir.
- Kitle fonlaması platformu nedir?
Kitle fonlaması platformu,
- Paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına aracılık eden ve
- elektronik ortamda hizmet veren
kuruluşlar platform olarak adlandırılır. Platformların yasaya uygun şekilde faaliyet gösterebilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kitle fonlamasına aracılık etmesine uygunluk verilmesi gerekmektedir. Bu işleme “listeye alınma” veya “listelenme” denir. SPK tarafından listeye alınan platformlar https://spk.gov.tr/sirketler/kitle-fonlama-platformlari/listeye-alinan-platformlar adresinden ilan edilmektedir. Platformlar faaliyetlerine başlamadan önce ayrıca MKK nezdinde oluşturulan Kitle Fonlaması Sistemine (KFS) entegrasyonlarını tamamlayarak üye olmalıdır.
- Kitle fonlaması platformları Sermaye Piyasası Kanunu’nun hangi hükümlerine tabi değildir?
Kitle fonlaması platformları ihraççı veya halka açık ortaklık statüsünde değildir. Bu nedenle ihraççı ve halka açık ortaklık ile ilgili hükümler bunlara uygulanmaz. Bu platformlar aracılığıyla halktan para toplanması halka arz kabul edilmez. Dolayısıyla izahname hazırlanması ya da ihraç belgesi hazırlama yükümlülüğü ile ilgili hükümler uygulanmaz. Kitle fonlaması faaliyetleri, yatırım hizmeti veya yan hizmetler kapsamında kabul edilmediğinden dolayı bu faaliyetler ile ilgili hükümlere tabi değildir. Platformlar ayrıca borsalar, piyasa işleticileri ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri ile ilgili hükümlere de tabi değildir.
- Platform üzerinden yatırımcı olarak nasıl işlem yapılır ve kimler kitle fonlamasına fon sağlayıcı olarak katılabilir? İkincil piyasa mevcut mudur?
Yurtiçinde yerleşik ya da yerleşik olmayan tüm gerçek veya tüzel kişiler kitle fonlamasında yatırımcı olabilir. Yatırımcı olmak isteyen kişiler platforma üye olmalıdır. Bunun kimlik doğrulamalarının yapılması, üyelik sözleşmesinin imzalanması ve kitle fonlaması faaliyetleri genel risk bildirim formunun onaylanması gerekmektedir.
Borsa İstanbul nezdinde ikincil piyasa çalışmaları sürmektedir. Halihazırda platformlar internet siteleri üzerinden üyelerin kendi aralarında iletişim kurmalarına imkan sağlamaktadır.
- Kimler paya ve borca dayalı kitle fonlaması ile projesine para toplayabilir?
Girişimciler ve girişim şirketleri.
- Girişimci nedir?
Sermaye Piyasası mevzuatına göre;
- Teknoloji ve/veya üretimle ilgili bir iş fikri olan,
- Bu iş fikri ile ilgili faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kaynağa ihtiyaç duyan,
- Bu kaynak ihtiyacını paya veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla karşılamak isteyen,
- Türkiye’de yerleşik,
- gerçek kişiler ve limited veya anonim şirket türündeki tüzel kişiler
girişimci kabul edilmektedir.
- Girişim şirketi nedir?
Sermaye Piyasası mevzuatına göre;
- Türkiye’de kurulu olan,
- Gelişme potansiyeli taşıyan,
- Teknoloji ve/veya üretimle ilgili projesine kaynak ihtiyacı bulunan,
- Bu kaynak ihtiyacını paya veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla karşılamak isteyen
anonim şirketler veya limited şirketler girişim şirketi kabul edilmektedir. Kitle fonlaması ile fon toplayan limited şirketlerin toplanan fonların emanet yetkilisi nezdinde açılan bloke hesabına aktarılması öncesinde anonim şirkete dönüşmesi zorunludur.
- Kitle fonlaması ile fon toplayan girişimci veya girişim şirketleri paylarını veya borçlanma araçlarını halka arz etmiş mi olur?
Hayır. Kitle fonlaması ile fon toplanması halka arz kapsamında kabul edilmez.
- Girişimciler açısından kitle fonlaması yoluyla fon toplamak doğru bir strateji midir?
Her girişimci için özel olarak değerlendirme yapmak gerekir ancak kitle fonlaması ile fon sağlanması dünyada yaygın bir uygulamadır. Kitle fonlaması yoluyla girişimler hem ihtiyaç duydukları fonu erken aşamada sağlayabilmekte hem de daha büyük yatırımcıların ilgisini çekme adına önemli bir fırsat yakalamaktadırlar. Nitekim bazı kitle fonlaması platformu işleticilerinin ayrıca girişim sermayesi yatırım fonları da kurdukları ve kitle fonlamasına gelen girişimleri bu fonlar üzerinden de desteklemeyi amaçladıkları görülmektedir.
by Hamit Boyraz
